Hartbewaakt Nederland

Op 6 december jongstleden werd in Den Haag een feestje gevierd, vanwege het behalen van een mijlpaal op reanimatiegebied. Koning Willem-Alexander was er zelfs bij, want het blijkt dat overal in Nederland een reanimatie binnen zes minuten wordt uitgevoerd. Dat komt door een landelijk netwerk van mensen die kunnen reanimeren. Dat zijn mensen zoals u en ik.

Ik neem u even mee in de geschiedenis. Beginjaren 70 spande Hartpatiënten Nederland zich tot het uiterste in om mensen te leren reanimeren. Dit tegen de overtuiging van vele medici en onze Haagse collega’s in. Wij kregen ontzettend veel tegenwerking, want in diens ogen was reanimeren uitsluitend voorbehouden aan medici. Vaak werd vanuit deze hoek geroepen “Het is een schande dat de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging leken medische handelingen leert. Dat kan en mag niet.”

Alle tegenwerking ten spijt, ging Hartpatiënten Nederland door met het streven om te komen tot een door ons genoemd ‘Hartbewaakt Nederland’. Kosten noch moeite werden gespaard om dit doel na te streven. Er werden landelijk reanimatie-avonden georganiseerd. Artiesten als Ramses Shaffy en Liesbeth List waren regelmatig van de partij om deze evenementen een boost te geven. Maar ook lokale bekendheden werden ingeschakeld. Op alle mogelijke manieren probeerden wij zoveel mogelijk mensen aan te spreken om reanimatie onder de aandacht te brengen.

Zo kan ik mij nog goed herinneren dat ik regelmatig samen met mijn vader ’s ochtends vroeg in de auto stapte en op pad ging. We reden dan naar de steden waar ’s avonds de reanimatie-avond gehouden werd. Met open ramen reden wij door het centrum, terwijl mijn vader aandacht vroeg voor het leren reanimeren. Dit deed hij via een voor mij indrukwekkende megafoon, waarmee hij dit luid en duidelijk onder de aandacht bracht bij het publiek. Bij gewone mensen dus. Mensen zoals u en ik!

Ook hadden wij de beschikking over een tot de verbeelding sprekende 16MM Amerikaanse reanimatiefilm. Ik studeerde destijds en had een bijbaantje in het in Roermond gelegen Royal theater. Door mijn werk in deze prachtige bioscoop was ik bekend met de techniek van ‘films draaien’. Ik huurde voor de reanimatie-avonden een mobiele filmprojector en vertoonde de indrukwekkende film tijdens de voorlichtingsavond. Na afloop waren vele van de bezoekers dusdanig onder de indruk dat ze ook wilden leren reanimeren. En dat was juist onze bedoeling.

Op die manier werden reanimatiecursussen uitgerold in het hele land en was er veel belangstelling voor onze cursussen. Hierdoor werden dan ook mensenlevens gered. Nogmaals, door mensen zoals u en ik. Door leken.

Maar deze leken bleken in staat om echte levensredders te zijn. Reanimaties kregen, zeker in de begintijd, veel publiciteit. Mede hierdoor stelden vele medici en onze Haagse collega stichting hun zienswijze noodgedwongen bij. En zo ontstonden meerdere organisaties die reanimatie onder de aandacht brachten en landelijk cursussen gingen aanbieden. Ondanks dat er bij hen vaak commerciële belangen speelden, werden steeds meer mensen opgeleid tot reanimator. En dat was ons doel.

In de loop van de jaren werd de AED (automatische externe defibrillator) geïntroduceerd. Het bleek dat de inzet van dit apparaat tijdens een reanimatie de kans op succes enorm vergrootte. In de loop der jaren werd dit levensreddende apparaat dan ook geïntroduceerd tijdens de reanimatielessen. De laatste jaren zijn op steeds meer voor iedereen toegankelijke locaties AED’s beschikbaar om in te zetten bij reanimaties.

Nu pas, na 50 jaar, realiseer ik mij hoe trots ik op mijn vader mag zijn! Dat hij, ondanks alle tegenwerking en de daarmee gepaard gaande negatieve publiciteit, vastberaden doorging met zijn streven om tot een Hartbewaakt Nederland te komen. En ik ben er stiekem ook een beetje trots op dat ik daar getuige van mocht zijn en er zelfs destijds een steentje aan heb kunnen bijdragen.

Maar het meest dankbaar en trots ben ik op u. Want zonder u zou het Nederlands reanimatielandschap er nu heel anders uitzien. U mag ook trots op uzelf zijn, uiteindelijk droeg u bij aan Hartbewaakt Nederland.

Ondanks dat Hartpatiënten Nederland zich met trots de grondlegger van Hartbewaakt Nederland mag noemen, zijn wij niet uitgenodigd voor het Haags reanimatiefeestje. Was u er wel bij of was u ooit bij één van onze reanimatie infoavonden? Graag komen wij met u in contact. Mail, bel of schrijf ons.

Hartelijke groeten,

Jan van Overveld

Dit artikel verscheen in het HPNL magazine. Interesse? Vraag hier het HPNLmagazine aan.