Huisarts spreekt schande over vergoeding peperduur cholesterolmedicijn

Geschreven door

 

Ondanks absurd hoge kosten en een volstrekt ontbreken van ieder bewijs van effectiviteit worden sinds 1 april 2016 de cholesterolverlagende Repatha-injecties vergoed vanuit het basispakket. Dat schrijft huisarts Hans van der Linde uit Capelle aan de IJssel. Hij spreekt er schande van. Het middel is honderden keren duurder dan een gewone statine. De  wetenschappelijke pressiegroep die het middel aanbeval, was grotendeels samengesteld uit mensen die sterke banden hebben met de grote farmaceutische multinationals.

 

Huisarts Hans van der Linde

 

Het gaat om peperdure PCKS9-remmers. Die zouden bedoeld zijn voor mensen die statines niet kunnen verdragen wegens de bijwerkingen. Het prijsverschil is ten hemel tergend: waar voor een statine 23 euro moet worden betaald, kost het nieuwe medicijn ongeveer 5100 euro per jaar per patiënt, blijkt uit een publicatie in februari van het British Medical Journal (BMJ). ‘De beslissing om over te gaan tot vergoeding is gebaseerd op een consensus van de European Atherosclerosis Society (EAS)’, aldus dokter Van der Linde. ‘De EAS staat sterk onder invloed van de farmaceutische industrie, om niet te zeggen dat zij erdoor wordt gedomineerd. Volgens de website van de EAS zijn vijf van de acht leden van het Executive Committee als consultant verbonden aan één of meer bedrijven die cholesterolverlagers produceren.’

 

Van der Linde concludeert dat de consensus inhoudelijk werd bepaald door belangenverstrengelde artsen en wetenschappers. ‘Op grond van die consensus verspillen wij nu miljoenen aan een niet van gevaar ontbloot middel met onbewezen effectiviteit’, aldus de huisarts. Het middel is niet bewezen veilig op lange termijn.

 

Cholesterolverlagers komen op de markt als ze cholesterol in het bloed kunnen verlagen. Antidiabetica komen op de markt als ze glucose in het bloed kunnen verlagen en antihypertensiva komen op de markt als ze de bloeddruk kunnen verlagen. ‘Of je er langer door leeft of eerder door sterft is dan nog een Russische roulette met de loop gericht op de patiënt’, weet Van der Linde. ‘Zo stierven alleen al 47.000 mensen aan hartinfarcten door het in 2010 weer van de markt gehaalde antidiabeticum Avandia.’

 

‘Voor de nieuwe peperdure, cholesterolverlagende Repatha-injecties geldt precies hetzelfde. Er is geen begin van een bewijs dat mensen er langer of korter door leven. Ook niet de mensen met familiaire hypercholesterolemie, die in verreweg de meeste gevallen een hoge leeftijd bereiken met schone bloedvaten.’

 

Niet alleen huisarts Van der Linde is uitermate kritisch, datzelfde geldt voor het British Medical Journal van februari. ‘Hoe objectief waren de aanbevelingen van een consensuspanel om dure PCKS9-remmers voor te schrijven aan patiënten die bijwerkingen ondervinden van statines?’, vraagt het gerenommeerde vaktijdschrift zich af. Medewerker Nigel Hawkins van het blad brengt verslag uit van relaties met de farmaceutische industrie: ‘Als goedkope en effectieve medicijnen beschikbaar zijn, wie heeft dan nog behoefte aan dure en onbewezen effectieve middelen? Voor dat probleem staan de producenten van de intensief gepromote PCSK-remmers, die beter dan statines cardiovasculaire dood zouden moeten voorkomen tegen ruwweg 300 maal hogere kosten’, rekent Hawkins ons voor.

 

‘Een strategie daarbij is het aandikken van de bijwerkingen van statines. Hoewel onderzoek laat zien dat ernstige bijwerkingen weinig voorkomen, klagen veel statinegebruikers over spierpijn. Als artsen en de gezondheidszorg nu overtuigd kunnen worden dat die patiënten een ‘statine-intolerantie’ hebben en behandeld moeten worden met PCSK9-remmers, zal de afzet toenemen.’ Kortom: als je de dokter zo gek krijgt dat die de peperdure medicijn en als alternatief voorschotelt, zit de producent gebeiteld.

‘Amgen, Eli Lilley, Pfizer en Sanofi Regeneron, vier bedrijven die geïnvesteerd hebben in PCSK9-remmers, moeten dan ook ingenomen zijn geweest met de conclusies van een consensuspanel als richtsnoer voor de beste behandeling van patiënten met spiersymptomen van statines.’

 

Het panel werd ingesteld door de European Atherosclerosis Society (EAS), ‘een club die sterk onder invloed staat van de farmaceutische industrie’, aldus Van der Linde. In februari 2015 publiceerde het panel zijn conclusies in de European Heart Journal. Volgens het panel moet worden overwogen om patiënten met drie of meer statines die spiersymptomen (SAMS: statins associated muscle symptoms) hebben, te verwijzen naar een specialist. Het panel concludeert: ‘Door herkenning van SAMS te koppelen aan een gestructureerde aanpak verwacht het panel dat personen met klinisch relevante SAMS  alternatieve en/of nieuwe therapeutische regimes aangeboden zullen krijgen die het cardiovasculaire risico bevredigend kunnen aanpakken’.

 

Maar, en daar zit de angel: ‘Het panel waarvan de conclusies wijd verbreid gelezen zijn, werd ondersteund door subsidies van de vier genoemde bedrijven en van AstraZeneca, Esperion en Merck. Van de 26 auteurs verklaarden er 20 conflicterende belangen te hebben met Sanofi-Regeneron, 16 met Amgen, 14 met Pfizer en 7 met Lilly. Voorts bevestigden 18 auteurs belangenverstrengelingen te hebben met Merck, die als fabrikant van ezetimibe, een ander cholesterolverlagend middel, zal verdienen aan statine-intolerantie.’

 

Wiens brood men eet, diens woord men spreekt, kortom.  Amerikaanse analist Geoffrey Porges van de investeringsbank Leerink in Boston omschreef Amgen’s evolucumab en Sanof-Regeneron’s alirocumab als ‘Bijna, zo niet de grootste, verspilling van ontwikkelings- en commerciële investeringen in de recente geschiedenis’.

 

Een levensreddende reis naar Houston en Londen

Geschreven door

 

Het waren barre tijden. Vijftig jaar geleden overleden er dagelijks meer dan vijftig Nederlanders aan ziekten van de kransslagaders. Jawel, u leest het goed: dagelijks! Het aantal hartpatiënten nam sterk toe, evenals de wetenschappelijke inzichten om deze mensen te helpen. Maar de capaciteit om al deze mensen te helpen en te behandelen, groeide niet mee. De Leidse hoogleraar prof. dr. J. Groen sprak in 1969 in dit verband zelfs van ‘een noodtoestand’. Het Rotterdamse Dijkzigtziekenhuis had destijds een wachtlijst van zo’n 150 hartpatiënten, waarvan er slechts één per week kon worden geopereerd.

 

Het was in die dagen dat de toen 39-jarige Brabantse hartpatiënt Henk Fievet het initiatief nam voor de oprichting van de toenmalige vereniging voor Nederlandse Hartpatiënten, de voorloper van Hartpatiënten Nederland. ‘Ik ben door de minister ter dood veroordeeld’, liet Fievet op 25 mei 1970 in de Telegraaf optekenen. ‘Ik ben dan ook tot de slotsom gekomen dat ik mijn huid duur ga verkopen en die van vele anderen met mij!’ Het citaat staat in het boek ‘Als het hart hapert’, geschreven ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van onze belangenorganisatie.

 

De vereniging groeide als kool: duizenden, vele tienduizenden hartpatiënten meldden zich aan. Fievet trok hieruit de enig mogelijke conclusie: ‘Ik heb besloten de zwijgende massa van 2000 op wachtlijsten staande patiënten voor hartchirurgie, en al die andere duizenden mensen met hartklachten, een stem te geven. Wij (ik ben inmiddels niet langer alleen) hebben besloten een vereniging van en voor hartlijders op te richten en ons eerste doel is om via directe politieke actie duizenden en nog eens duizenden reacties op het Binnenhof te bezorgen.’

 

Ondanks acties van de vereniging, zoals een opzienbarende bezetting van de Tweede Kamer in 1974, bleef de capaciteit om hartpatiënten een levensreddende operatie te geven ver onder de maat. Er kwamen geen nieuwe hartchirurgische centra bij. Talloze hartpatiënten stierven, terwijl ze op ellenlange wachtlijsten stonden.

 

Eind maart 1976 was Fievet het zat. Hij kondigde een hartbrug aan naar Houston, Texas, waar men bereid was om maandelijks tientallen hartpatiënten uit Nederland te opereren. Alleen moesten de verzekeringen dat wel betalen. Om dat mogelijk te maken speelde Fievet blufpoker en zette de onwillige verzekeraars het mes op de keel.

 

De ziekenfondsen vreesden een uittocht per luchtbrug van Nederlandse hartpatiënten naar de VS. Zij durfden echter geen besluit te nemen en schoven het bordje door naar staatssecretaris Hendriks van Volksgezondheid. Fievet reageerde woedend en liet strijdvaardig weten dat de eerste 25 hartpatiënten ‘binnenkort’ naar Houston zouden vertrekken. Hij dreigde ermee de ziekenfondsen aansprakelijk te stellen wegens dood door schuld. ‘Gevallen genoeg in ons dossier’, fulmineerde hij. ‘Wij bereiden harde acties voor, maar misschien zijn die niet nodig’.

 

Hij blufte dat de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging zich garant zou stellen voor de operaties in Houston, hoewel de vereniging zoveel geld in de verste verte niet had. Blufpoker dus. Daarin slaagde hij, want de publieke opinie steunde hem. Eind juni 1976 werden de eerste zeven (mannelijke) hartpatiënten in Houston geopereerd. Met succes. In Nederland was men laaiend enthousiast. Levens waren gered!

 

De hartbrug was een feit. Drie jaar lang vertrok elke veertien dagen een vliegtuig met 20 tot 25 hartpatiënten naar het St. Lukes Hospital in Texas. Een jaar later ging een tweede hartbrug open, dit keer naar het St. Anthony’s Hospital in Londen. Dat gebeurde omdat veel hartpatiënten moeite hadden met een verblijf ver van huis. Eenzaamheid en heimwee kwamen hun herstel niet ten goede, Londen was beter bereikbaar.

 

De levens van vele duizenden Nederlanders werden via een hartbrug gered. Later werd naast Londen en Houston nog een luchtbrug naar Genève georganiseerd. De hartbruggen werden afgebouwd toen de operatiecapaciteit van de Nederlandse ziekenhuizen geleidelijk aan weer op stoom was gekomen.

 

Ook cardiologen werkten mee aan de luchtbruggen van de vereniging. Ze stuurden patiënten bewust door naar Houston en later naar Londen. Zoals cardioloog dr. Pluim in Sittard, die zijn patiënt Zef Lemmens door verwees. Dit omdat hij geen hoge pet op had van de Nederlandse hartcentra. De toen 50-jarige Lemmens onderging in Houston een openhartoperatie met vijf omleidingen. Chirurg was dr. Denton Cooley, de wereldbekende hartchirurg. ‘De operatie is heel voorspoedig verlopen’, herinnert Lemmens zich.

 

‘Toen ik de eerste keer mijn ogen opende, had ik het gevoel dat ik er weer tegenaan kon gaan, en het herstel verliep gelukkig heel voorspoedig’, gaat hij verder. ‘De  tijd in Amerika was een geweldige ervaring. De voertaal was Engels, maar dat was geen probleem. Medepatiënten die geen Engels spraken hebben we geholpen.’

 

Het was geen sinecure om ‘even’ zo ver van huis te gaan om je in een onbekend ziekenhuis te laten opereren. Mensen die zich die tijd nog kunnen herinneren spreken zonder uitzondering over ‘zenuwen’, angst en onzekerheid. Het was hun laatste strohalm, dat wisten ze wel. Je liet vaak ook wat achter, en wist niet of je nog zou terugkeren. Lemmens herinnert zich die tijd nog goed. ‘Ik had drie opgroeiende kinderen en een eigen onderneming die in mijn afwezigheid gelukkig goed werden opgevangen door het personeel. Na enige tijd kon ik mijn werk langzaamaan weer oppakken. Mijn vrouw heeft me toen heel goed bijgestaan en dankzij haar werd ik weer de oude.’

 

Lemmens was niet de enige die met angst en beven aan de reis begon. De trip naar Londen was ook voor de toen 62-jarige mevrouw Bertens, moeder van veertien kinderen, ‘een angstige ervaring’, herinnert haar dochter, mevrouw G. van der Klundert-Bertens zich. Op reis gaan naar een vreemd land en een vreemd ziekenhuis, dat was niet tof, vertelt ze. ‘Het was wel veilig genoeg met begeleiding’, weet ze. ‘Mijn moeder en de andere patiënten gingen een uiterst onzekere tijd tegemoet.’ Mevrouw Bertens werd begeleid door haar man en twee gezinsleden. ‘Dat was niet omdat het leuk was, maar omdat het hard nodig was. Ter ondersteuning, en voor het geval er iets ergs gebeurde.’ Bertens werd op 31 oktober 1977 geopereerd. Met succes.

 

‘Er zat niet anders op’, herinnert de heer Smits zich, die in 1979 in Londen werd geopereerd. ‘Maar leuk was het niet.’ In het ziekenhuis was het soms behelpen. Alles ging er in het Engels, aldus Smits. Wel was er soms een tolk. Gelukkig werden de patiënten in die tijd begeleid door Lei Backes en Anneke Weiman van de hartpatiënten vereniging, herinnert Smits zich. De hele familie was bij zo’n operatie in het verre buitenland betrokken. ‘In de familie werd er veel over gesproken. Er moest immers veel geregeld worden. We hadden twee kinderen, een van 11 en een van 9 jaar.’

 

Jan Breeman werd in 1991 in Londen geopereerd. ‘In eigen land moest ik zes maanden op een operatie wachten’, vertelt Breeman. ‘Te lang.’ Hij vroeg voorzitter Jan van Overveld van Hartpatiënten Nederland om hulp, en kon vervolgens snel naar Londen. De toen 39-jarige Breeman werd geopereerd door de Maastrichtse hartchirurg Kees Prenger, die speciaal mee overgevlogen was en vijf omleidingen aanbracht. ‘Vakwerk’, aldus Breeman. ‘Ik ben geen dag meer ziek geweest, tot op de dag van vandaag!’

 

Breeman herinnert zich onder meer het prima eten, de uitstekende verzorging, en de aandacht die hij dagelijks kreeg van een Engelse hartchirurg, de heer Smit, die elke dag een half uurtje met hem praatte. De in februari dit jaar overleden Piet Schoenmakers van Hartpatiënten Nederland begeleidde hem in Londen. Helaas sprak Schoenmakers geen Engels, herinnert Breeman zich. Gelukkig kon Breeman zichzelf goed redden in de Engelse taal. De operatie was een succes: tot zijn prepensioen op 61-jarige leeftijd heeft Breeman kunnen doorwerken. Niet zonder slag of stoot, overigens. ‘Het GAK deed moeilijk daarover en wilde mij afkeuren alsof ik invalide was. Ik ging gewoon aan het werk en heb dat zonder onderbreking 22 jaar lang gedaan!’

 

Dat Engels was voor veel patiënten toch wel een handicap. Gelukkig ging met hartpatiënt Ad van Zandbeek uit Vught, naast toenmalige voorzitter Piet van Overveld, ook een verpleegkundige mee, die Engels sprak. De toen 46-jarige Van Zandbeek heeft in Londen twee omleidingen gehad. Hij herinnert zich nog een aardige anekdote: ‘Mijn vrouw en ik spreken noch verstaan Engels’, vertelt hij. ‘Er ontstond ondanks alles een leuke situatie. Iemand uit de keuken vroeg: Do you want to eat chicken? Mijn vrouw snapte er niets van. De andere vrouw begon te kakelen en te springen als een kip. Ja hoor! Ik lust wel een kip….’

 

Veel publiciteit kreeg de luchtbrug eind juli 1976, toen de 3-jarige René Pascal Boeren met zijn ouders naar Houston ging. Daar kreeg het ventje een levensreddende hartoperatie. Het jongetje was in eigen land ten dode opgeschreven, leed aan toenemend zuurstofgebrek en was daardoor blauw geworden. ‘In Nederland kon niemand hem helpen’, vertelt zijn vader Cor Boeren. ‘Uiteindelijk heeft kinderarts De Villeneuve van het Sofia ziekenhuis gezorgd voor een operatie in Houston.’ De reis was georganiseerd door de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging. De operatie was succesvol. Kranten en tijdschriften stonden er wekenlang vol van. In de eerst volgende uitgave van HartbrugReizen staat een uitvoerige reportage over deze levensreddende reis.

Hoe was het om met een gezelschap van lotgenoten op reis te gaan naar een vreemd land en een vreemd ziekenhuis? De een vond het spannend, de ander beangstigend, weer anderen vertellen ons dat het heel erg mee viel. Toch voelde iedereen zich erg onzeker, en waren mensen blij met de begeleiding van de vereniging, die mensen niet alleen een luisterend oor bood, maar ook hielp waar dat nodig was. In de begindagen in de jaren ’70 van de vorige eeuw, ging onder meer dr. Peter van der Schaar mee. Deze hartchirurg zette zich toentertijd enorm in voor het verbeteren van de hartoperaties en de capaciteit van de hartcentra in ons land. Hij kreeg hier echter te maken met erg veel tegenwerking. Peter van der Schaar zat ook in het vliegtuig, vanaf voorjaar 1976, toen de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging ruim drie jaar lang elke twee weken een luchtbrug naar Houston regelde voor 20 tot 25 Nederlandse hartpatiënten. Een jaar later werd een tweede luchtbrug geopend, naar het toentertijd door nonnen bestierde St. Anthony’s Hospital in Londen. Ook konden mensen vlak daarna voor een operatie in Genève kiezen. Iemand die ook vaak mee ging was onze adviseur en dotterdeskundige cardioloog Hans Bonnier van het Catharina ziekenhuis in Eindhoven, evenals Piet van Overveld, sinds 1977 voorzitter van de Nederlandse Hartpatiënten Vereniging. Later was ook diens zoon en opvolger Jan van Overveld een welkom begeleider op de levensreddende reizen naar Londen.

 

Veel patiënten van toen onderhouden niet alleen goede herinneringen aan de tijd rond de operatie, maar ook een goed contact met elkaar en de stichting Hartpatiënten Nederland. ‘Piet van Overveld heeft veel voor ons betekend’, laat Ad van Zandbeek weten. Er wordt onder meer gewag gemaakt van een reünie van mensen die in den vreemde geopereerd zijn, in Oisterwijk. Hartpatiënten Nederland is trots op het koene en dappere initiatief dat de oprichters en voormalige roergangers van de toenmalige vereniging hebben genomen dat duizend mensen het leven heeft gered! Ook zijn we trots op de vele begeleiders, die op vrijwillige basis mee zijn gegaan om de doodzieke patiënten te begeleiden. En tenslotte zijn we heel veel dankbaarheid verschuldigd aan mensen als dr. Denton Cooley zaliger, die talloze Nederlanders het leven heeft gered.

 

De second opinion van Rudy

Geschreven door

 

De 40-jarige Rudy geniet met volle teugen van het leven. Hij doet graag aan wielrennen en mountainbiken, maar ook aan duiken. En alsof dat niet genoeg is, fitnest hij ook nog. In 2014 komt daaraan abrupt een einde als blijkt dat Rudy hartpatiënt is. En daarmee begint zijn reis in de wereld van hartpatiënten…

 

Het is 2014; een doorsnee vrijdagavond. Daarvan is niets over wanneer Rudy wordt opgehaald door een ambulance. Of zoals hij zelfs zegt ‘de grote, gele taxi’: ‘Ik voelde mij erg slecht. De ambulancebroeders maakten een hartfilmpje, maar daarop was niets afwijkends zichtbaar. Echter, omdat mijn vader op 34-jarige leeftijd hartpatiënt is geworden, word ik voor de zekerheid meegenomen naar het ziekenhuis. Daar, op de spoedeisende hulp in een Midden-Limburgs ziekenhuis, wordt een aangeboren hartritmestoornis   – het Wolff-Parkinson-White syndroom (WPW-syndroom) – vastgesteld. De volgende dag onderging ik een fietstest. De uitslag daarvan is twijfelachtig, maar ik word naar huis gestuurd. Ik heb geen cardioloog gezien.’

 

Second opinion

Omdat Rudy de gang van zaken raar vindt, gaat hij, op aanraden van een vriend, naar een naburig ziekenhuis. Na onderzoek concludeert de cardioloog dat Rudy naast het WPW-syndroom een andere aangeboren hartafwijking heeft: een vergroeide en lekkende aortaklep. ‘Een onderzoek met de stethoscoop is voor de dokter voldoende om de problematiek rondom mijn aortaklep te achterhalen. Voor alle zekerheid maakt hij een echo om zijn vermoedens te bevestigen. Hij stuurt mij voor de aortaklep door naar een collega cardioloog in een hart- en vaatcentrum.  De ablatie met betrekking tot het WPW-syndroom wordt succesvol uitgevoerd in het voorjaar.’

 

De lekkage verergert. Gezien Rudy’s leeftijd is een hersteloperatie van de aortaklep de beste optie en wordt hij doorverwezen naar een in België gelegen hartcentrum met veel ervaring op het gebied van hart- en aortakleppen. ‘Mijn zorgverzekering blijkt geen contract te hebben met het Belgische ziekenhuis maar uiteindelijk krijg ik, na veel verstuurde e-mails, alsnog toestemming voor een operatie in België.’

 

Hij vervolgt: ‘Mijn operatie is goed verlopen en binnen 24 uur was ik van de intensive care af. Een dag later liep ik alweer rond. Maar het belangrijkste voor mij is dat mijn aortaklep gerepareerd is, in plaats van vervangen.’ Een groot voordeel met betrekking tot de openhartoperatie is Rudy’s goede conditie waarmee hij de operatie inging. Sterker nog, drie dagen voor de operatie fietste Rudy 65 kilometer in twee uur. Mede hierdoor is hij de reguliere revalidatie van drie maanden voorspoedig doorgekomen.

 

Het herstel

De alom bekende uitspraak ‘Niet zeuren, maar doen!’, lijkt Rudy op het lijf geschreven. Ondanks zijn ontdekte hartaandoeningen, de second opinion en de strijd met de zorgverzekering, laat hij zich niet uit het (sport)veld slaan. ‘Mijn leven is niet veranderd, want afgezien van enkele ‘zwaktes’ ben ik in grote lijnen dezelfde persoon als voorheen. Af en toe heb ik moeite met ademhalen en een geïrriteerde borstkas in combinatie met een pijnlijke rug. Tevens kijk ik met sporten vaker op de hartslagmeter, maar meer ook niet. Het enige wat ik graag anders zie, is dat zorgverzekeraars patiënten als mensen zien, in plaats van dieven die de winst stelen.‘

 

Het sporten pakt Rudy snel op en al gauw heeft hij een nieuw sportdoel: ‘Afgelopen zomer wilde ik testen of mijn conditie weer op pijl was. Ik had mijzelf voorgenomen om in totaal zesduizend kilometer te fietsen in de vorm van toertochten door Limburg. Helaas ben ik rond de vijfduizend blijven steken in verband met blessures. Maar ik heb nu wel een nieuw doel voor dit jaar!’

 

Vanzelfsprekend heeft ook hij zijn moeilijke momenten gehad: ‘Het moeilijkste vond ik de dagen voor de openhartoperatie. Ik moest mijn kinderen en mijn vrouw gedag zeggen en ik wist niet of ik ze ooit nog zou zien. Het blijft toch een zware operatie met alle risico’s van dien.’ Maar inmiddels voelt Rudy zich geen hartpatiënt meer. En nu, maar ook in de toekomst, wil hij vooral ‘leven’. Want zoals hij zelf zegt: ‘Het leven is te kort om je overal druk om te maken.’

 

Hartbemiddelaar

Wilt u een second opinion, maar weet u niet hoe u dit moet aanpakken? ‘Hartbemiddelaar’, de betrouwbare en objectieve wegwijzer van Hartpatiënten Nederland, helpt u graag vooruit via een uitgebreid team van vooraanstaande hartspecialisten. Maar Hartbemiddelaar is veel meer. Wij zijn een servicecentrum voor hartpatiënten en hun naasten. Desgevraagd worden hartpatiënten en naasten begeleid in het vinden van de meest geschikte medische zorg, zonodig in het buitenland. Daartoe is een uitgebreid team beschikbaar van vooraanstaande Nederlandse en buitenlandse hartspecialisten.

 

Jan van Overveld, voorzitter Hartpatiënten Nederland, licht toe: ‘De artsen waarop wij een beroep doen, behoren tot de beste cardiologen en hart- en vaatchirurgen van Nederland, België en Duitsland. Zij verstrekken desgewenst een ’tweede opinie’ en koppelen daaraan hun onafhankelijk medische advies. Wij zoeken uit waar u snel en goed geholpen kunt worden.

 

Kijk voor meer informatie op: www.hartbemiddelaar.nl

De invloed van stress op het vrouwenhart

Geschreven door

 

‘Je kunt letterlijk sterven aan een gebroken hart’

 

Stress staat officieel niet in het rijtje met de grootste risicofactoren voor het ontstaan van hart- en vaatziekten, zoals overgewicht, roken en te hoog cholesterol. Onterecht, vindt cardioloog dr. Janneke
Wittekoek. Het vrouwenhart is namelijk juist uitermate gevoelig voor stress.

 

Wat is de invloed van stress op het vrouwenhart?

‘Bij zowel mannen als vrouwen kan stress een belangrijke rol spelen in het ontstaan van hart- en vaatziekten. Het vrouwenhart is echter veel gevoeliger hiervoor dan het mannenhart. Bij mannen met stress zie je vaak een geleidelijke opbouw van symptomen. De klassieke risicofactoren, zoals een verhoogd cholesterol en hoge bloeddruk, die uiteindelijk leiden tot een vernauwing van de kransslagaders. Bij vrouwen hebben stresshormonen daarentegen een direct effect op de vaatwanden. Zeker na de overgang, omdat het vatenstelsel dan zwakker wordt. De stress kan een verkramping (spasme) in de kransslagaderen veroorzaken die in het ergste geval zelfs kan leiden tot een hartinfarct.’

 

Hoe weten we of stress inderdaad de oorzaak is?

‘In mijn praktijk zie ik veel vrouwen met klachten als pijn op de borst of hartkloppingen. Ze vertellen bijvoorbeeld dat de klachten op komen zetten als ze na een drukke werkdag met een kopje thee op de bank zitten. Dat duidt wel op een verband met stress. Zeker als ze vertellen dat ze nergens last van hadden toen ze op vakantie waren.’

 

Zijn vrouwen grotere stresskippen dan mannen?

‘Het is moeilijk om daar in zijn algemeenheid iets over te zeggen, aangezien er mannen zijn met een “typisch vrouwenhart” en andersom. Wat in ieder geval meespeelt is een verstoorde balans tussen werk en privé. Vrouwen proberen vaak heel veel ballen tegelijk in de lucht te houden, dat levert stress op. Het is aangetoond dat moeders die meer dan drie kinderen hebben en daarnaast ook nog werken een grotere kans hebben op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Bij mannen heeft de grootte van het gezin niet zo’n grote invloed. Ook komen in de maand december – voor de meeste mensen een stressvolle periode met kerstdiners en familiebezoek – meer hartinfarcten voor.’

 

Kan het vrouwenhart worden beïnvloed door emoties?
‘Jazeker. We noemen dat het stresshartinfarct of het broken heart syndrome: een verschijnsel waarbij het hart (tijdelijk) wordt verlamd omdat het een grote hoeveelheid stresshormonen niet kan verwerken. Vaak is een emotionele gebeurtenis, zoals een overlijden of liefdesverdriet, de oorzaak. Het gaat dan niet om een ziek hart, maar om een hart dat te heftig reageert. Iemand kan dus letterlijk sterven aan een gebroken hart. Dat komt gelukkig heel weinig voor, maar wel vaker bij vrouwen dan bij mannen. Vooral na de overgang.’

 

Zijn we tegenwoordig meer gestrest dan pakweg 50 jaar geleden?

‘Absoluut. Al tijdens mijn opleiding was ik gefascineerd door het vrouwenhart, ik hield toen al bij welke vrouwen afwijkingen in de aderen hadden als gevolg van stress. Mijn lijstje telde destijds een stuk of vijftien namen, nu zie je het veel vaker. Logisch, aangezien we in een wereld leven die alleen maar sneller gaat draaien. Je ziet het ook aan de groeiende behoefte aan ontspanningsmethoden als yoga en mindfulness. Dat daar aandacht voor is vind ik een goede ontwikkeling, maar het is natuurlijk ook goed om je af te vragen of we de lat niet te hoog leggen voor onszelf.’

 

Wat is het advies aan vrouwen met stressklachten?
‘Om weer in balans te komen, bijvoorbeeld met behulp van de eerdergenoemde yoga of mindfulness. Voldoende bewegen, gezond eten en goed slapen. Ga bijvoorbeeld een uur eerder naar bed, verban alle schermen uit de slaapkamer en zorg dat de ruimte niet te warm is. Een uitgerust mens kan veel meer aan. Ook positiviteit is belangrijk: het glas halfvol proberen te zien in plaats van halfleeg. Er overlijden immers meer pessimisten dan optimisten aan hart- en vaatziekten. Soms zijn deze tips niet voldoende en stuur ik iemand door naar een psycholoog, omdat er veel meer emoties meespelen. Al probeer ik daar zelf al veel in te betekenen: ik zie psychocardiologie als een belangrijk deel van mijn werk.’

 

Vrouwenhart

Het is de missie van Janneke Wittekoek om te zorgen dat er minder vrouwen zullen sterven aan hart- en vaatziekten. Om vrouwen meer inzicht te geven in hun eigen hartgezondheid schreef ze het onlangs verschenen boek ‘Het Vrouwenhart’. Een deel van de opbrengst gaat naar Stichting Hart voor Vrouwen ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek.

Hartbrug-Magazine mag vijf exemplaren verloten van het boek ‘Het Vrouwenhart’. Wilt u dit boek winnen? Ga dan snel naar www.hartpatienten.nl/vrouwenhart

 

 

Cardioloog dr. Janneke Wittekoek

Binnenhuisactiviteiten voor de regenachtige lentedagen

Geschreven door

 

Het is lente en het liefst brengt u al uw vrije tijd buiten door. En als het even kan in de lentezon. Maar wat te doen op frisse en regenachtige lentedagen? HartbrugReizen presenteert een (was)lijst met binnenhuis-activiteiten voor wanneer het weer het niet toelaat om buiten te vertoeven.

 

Om met de (was)lijst te beginnen; u kunt natuurlijk de was gaan doen. Maar verstaat u onder recreatieve activiteiten alles behalve de was? Geen nood! Er zijn tal van andere bezigheden om uit te kiezen. Wij maakten een selectie op basis van vergeten, maar creatieve én ‘In een nieuw jasje gestoken’ activiteiten. En dat in combinatie met een ‘Are you kidding me?’ gehalte. Als gemeenschappelijke factor hebben de activiteiten een ontspannende werking. En dat is mooi meegenomen!

 

Shine & Shimmer

De naam verraadt het al… wij gaan poetsen! Dus stroop uw mouwen op en zet een sopje klaar. Een vuilniszak is tevens geen overbodige luxe. Het ‘Are you kidding?’ gehalte hebben wij hiermee gehad. Maar waarom? Omdat opruimen en schoonmaken, oftewel huishoudelijk werk, therapeutisch werkt. Maar hoe? Het op orde brengen van uw huis staat gelijk aan het op orde brengen van uw gedachten. Wanneer u met het huishouden bezig bent (lees: handen), bent u uit uw hoofd en daarmee uw gedachtegangen. Uw aandacht focust u op hetgeen voor u, in plaats van in u. En dat creëert ruimte voor lichaam en geest, waardoor zelfs nieuwe inzichten ontstaan. Bijkomend voordeel? Eenmaal klaar heeft u naast een opgeruimd huis en een opgeruimd hoofd, tevens een voldaan gevoel. Ideaal onder het mom van een voorjaarsschoonmaak.

 

  1. Heeft u als man geen zin? De zolder, kelder en schuur of tuinhuis en garage zijn vast en zeker toe aan een opruimbeurt.

 

Binnen de lijntjes

Binnen de lijntjes? Ja! Want wij gaan kleuren in heuse kleurboeken voor volwassenen; de nieuwste rage. En dat is niet zomaar een werkje. De kleurboeken zijn opgedeeld in collecties en omvatten tips, waaronder kleuradviezen. Hierdoor leert u tevens iets nieuws. Daarnaast komt u door te kleuren tot rust en heeft u even een moment voor uzelf.

 

Buiten de lijntjes

Waar het bij kleurboeken draait om kleuren binnen de lijntjes, kunt u de lijnen bij aquarellen de vrije loop laten gaan. Sterker nog, het aquarellen wordt gekenmerkt door overvloeiende vormen en kleuren. Begin simpel en ontpop uzelf tot een ware, verfijnde kunstenaar. Tip: een ingelijste aquarel doet het goed als cadeau. Is aquarellen te verfijnd voor u? Pak dan de verfkwast erbij en laat u gaan op een verfdoek. Geen zorgen over het goed of fout gehalte, want in de wereld van kunst zijn dat vage begrippen.

 

Ontbrekende puzzelstukje

Misschien is puzzelen wel het ontbrekende puzzelstukje in uw vrijetijdsbesteding (over beeldspraak gesproken…). Puzzelen is uitermate geschikt om te ontspannen en tegelijkertijd uw geheugen te trainen én allang niet meer een bezigheid voor achter de geraniums. Sterker nog, tegenwoordig is het een serieuze bedoeling. Bij puzzelen denkt men niet meer aan de klassieke legpuzzel, want wat dacht u van een 3D puzzel waarbij u tastbare objecten opbouwt, maar zonder voorbeeld? Maar tot puzzels behoren onder andere ook woordpuzzels en de welbekende ‘Rubiks kubus’. Én tegenwoordig hoort online puzzelen er ook bij.

 

Met z’n allen…

Een huis vol? Ga aan de bord- en kaartspellen! Bordspellen zijn er in alle soorten en maten en tegenwoordig hebben de klassiekers een update gehad. U zult versteld staan. Voor de jongste onder ons is het een uitdaging op zich. Wist u dat er een Nederlands kampioenschap bordspellen is? Wie weet ontpopt deze binnenhuisactiviteit zich tot een hobby en uiteindelijk een ware ‘sport’. Waar bordspellen vaak om meerdere spelers vragen kunt u met kaartspellen ook alleen uit de voeten. Denk bijvoorbeeld aan ‘Patience’.

 

Bakken & Co.

In de trant van ‘met z’n allen’ of met de kleinkinderen, maar alleen is eveneens prima: bakken! Denkt u ‘suf’? Welnee! Wederom is bakken, net zoals het puzzelen, tegenwoordig van een heel ander kaliber. Een simpel volkorenkoekje is inmiddels ingeruild voor versierde lekkernijen. Ideaal om samen te doen. Bent u een einzelgänger in de keuken? Waagt u zich dan eens aan de hippe taarten van tegenwoordig met meerdere lagen en de kleurrijkste kleuren. De appeltaart kunt u vergeten! Wat dacht u van een worteltaart of een ‘Red Velvet cake’ met een frisse topping?

 

En al het overige…

Te veel van het goede? U kunt natuurlijk simpelweg lezen, maar zoek daarbij de uitdaging op. Ga voor een leesmarathon waarbij u één schrijver kiest of één onderwerp. Bent u meer van beeld? Organiseer een filmmarathon; alleen of samen. Tot slot is een regenachtige lentedag het ideale moment om het langwachtende klusje in huis op te pakken en af te ronden. Of klussen. Dus verstevig de keukenla en hang het langwachtende schilderij op. Maar misschien hunkert u naar een dagje ‘niets’ en van alles wat? En raad eens… dat mag!  Kortom: u hoeft zich niet te vervelen, want er zijn genoeg binnenhuisactiviteiten!

Aan de wandel

Geschreven door

 

De lente is in aantocht en de buitenlucht lonkt. Het is heerlijk om buiten te gaan wandelen en ook nog enorm gezond. Regelmatig wandelen verlaagt de bloeddruk, verbetert  de conditie van hart en bloedvaten, is goed voor de lijn en voor het humeur. Bovendien is het heilzaam voor de botten, gewrichten en spieren.

 

Steeds meer onderzoeken tonen aan dat lang zitten erg ongezond is. Zitten wordt zelfs het nieuwe roken genoemd. Al na vier dagen zitten neemt de concentratie vetten in het bloed toe en de gevoeligheid voor insuline juist af. Dat zijn risicofactoren voor respectievelijk hoge bloeddruk en diabetes. Het is beter voor je gezondheid om kort maar intensief te sporten. Maar nog beter is het om veel en lang te wandelen.

 

Nu zijn er veel vormen van bewegen goed voor het lichaam. Het voordeel van wandelen is dat het voor vrijwel iedereen haalbaar is, goedkoop is en de kans op blessures klein is. Maar het grootste voordeel van wandelen is misschien wel dat het heel veel gezondheidseffecten tegelijk sorteert. Vandaar het devies van de Amerikaanse arts Mike Evans: probeer maximaal 23,5 uur per dag te zitten of te liggen en besteed dus minstens een half uur per dag aan: wandelen. Een half uur wandelen per dag heeft al een zeer heilzaam effect op allerlei lichaamsfuncties. Er zijn veel uitgezette wandelingen in Nederland, wat dat betreft zijn we echt een wandelland. Op zondag zijn er overal wandelaars. In de polder, de bossen, de kuststreken. Woont u niet dichtbij zo’n natuurrijk gebied? De hond uitlaten, een ommetje door de wijk of het nabijgelegen park doorkruisen volstaan ook.

Na een lange winterslaap van vaker de auto en het openbaar vervoer gebruiken wegens de kou is het soms lastig om echt in beweging te komen. Voor wie niet zo’n beste conditie heeft, is het daarom een goed idee om geleidelijk te beginnen. Op www.nwb-wandelen.nl (de site van de Nederlandse Wandelsport Bond) en www.wandeltraining.nl (klik onder ‘schema’s’ op ‘wandelen beginners’) zijn schema’s en tips te vinden.

 

 

Wat versterkt u met wandelen?

 

Spieren en botten

Wandelen versterkt de spieren en botten en vermindert daardoor de kans op osteoporose (botontkalking). Door botten regelmatig te belasten worden ze niet alleen sterker; wie veel loopt, bouwt zelfs nieuwe botmassa op. Bovendien wordt de kans op osteoperose een stuk kleiner. Wandelen is ook goed voor het kraakbeen, het elastische weefsel tussen de botten.

 

Hart en bloedvaten

Dagelijks minstens een half uur wandelen verlaagt de bloeddruk en het cholesterolgehalte in het bloed. Ook verbetert het de conditie van hart en bloedvaten. Dat zit zo: bij mensen die weinig bewegen, wordt de hartwand dunner en het hart kleiner. Het hoeft minder te doen, dus verliest zijn vermogen. Zodra het hart weer meer in actie moet komen, wordt het sterker. En dat heeft effect. Het  risico op hartproblemen daalt al met 50 procent als mensen één uur per week actief zijn. Tel uit de winst voor degene die elke dag actief is.

 

Longen

De longfunctie verbetert: wie veel wandelt, vergroot de capaciteit van de longen om zuurstof op te nemen.

 

Diabetes

Dagelijks wandelen verlaagt het risico op diabetes type 2. Met wel 58%.

 

De hersenen en het zenuwstelsel

Mensen die hun hele leven lichamelijk en geestelijk actief blijven, hebben een sterk verminderde kans op Alzheimer. Wandelaars zijn bovendien opgewekter en hun geheugen functioneert beter. Wandelen helpt ook tegen gevoelens van somberheid en tegen angsten.

 

Gewicht

Als u wilt afvallen, is wandelen ook een goed idee. Met elk half uur flink doorstappen verbrandt u ongeveer 230 calorieën. Als u dagelijks een half uurtje wandelt ( en niet meer gaat eten dan wat u normaal eet) dan raakt u elke maand een halve kilo kwijt.

 

Slapen

Droomt u van een heerlijke nachtrust? Het inslapen verbetert van wandelen, net zoals het doorslapen. Bovendien wordt uw slaap dieper. Wandelen is ook goed voor de darmfunctie en helpt tegen verschillende soorten kanker.

 

Hoe houdt u er plezier in?

Als u elke dag gaat wandelen en u concentreert zich op het licht en de bloemen en planten, zult u de  lente langzaam zijn intocht zien doen en overgaan in de zomer. Een mooi proces om te volgen. U kunt ook samen gaan wandelen. Met vrienden bijvoorbeeld, of met anderen. Er zijn verschillende wandelclubs in het land. Als u op internet zoekt op ‘wandelclubs’ ziet u er meteen een heleboel verspreid over Nederland. U kunt ook naar uw favoriete muziek luisteren, met de hond wandelen of steeds een andere route lopen.

 

Nuttige sites:

www.nwb-wandelen.nl

www.wandeltraining.nl

www.nswandelingen.nl

www.wandelnet.nl

 

‘Gelukkig heb ik een bodyguard’

Geschreven door

 

Wilma Noordhoek (39) kreeg twee jaar geleden een hartstilstand. Ze was op dat moment alleen thuis met haar jongste zoon. Inmiddels heeft ze een ‘bodyguard’ die haar beschermt tegen een volgend noodlot.

 

Wilma Noordhoek met Brent en Jack

 

‘Mijn moeder overleed toen ik 21 was. Heel plotseling: ze stapte uit de auto en viel neer. De oorzaak van haar hartstilstand is nooit gevonden en ook onderzoek bij mijn broer, zus en mij bracht niks vreemds aan het licht. Toen ik dus twee jaar terug een paar dagen achter elkaar last had van vermoeidheid, hoofdpijn en zere schouders, dacht ik geen moment aan mijn hart. Ik was pas gescheiden en zorgde vrijwel in mijn eentje voor mijn zoons Brent en Jack, toen 7 en 3. Daarnaast had ik een drukke baan als kapster. Niet zo vreemd dat ik een beetje moe was.

 

Die bewuste middag was ik alleen thuis met de jongste. Ik herinner me er zelf niets meer van, maar blijkbaar heb ik in paniek mijn broer gebeld. Ik kreeg geen lucht en haalde raspend adem. Hij vond me in de gang, mijn gezicht knalblauw en mijn lippen paars. Op aanwijzingen van de meldkamer zijn mijn broer en de buurman begonnen met reanimeren.

 

Een van de eerste herinneringen die ik heb is dat ik in een stoel zat terwijl iedereen lachte, huilde en foto’s maakte. Ik snapte er niets van, ik zat toch alleen maar in een stoel? Pas later begreep ik dat iedereen er sterk rekening mee had gehouden dat ik nooit meer wakker zou worden,

of voortaan als kasplantje door het leven zou gaan. Ik kon gewoon niet bevatten dat ik opeens hartpatiënt was. Dat gebeurt mensen van 80, geen kerngezonde vrouw van 37!

 

Herstel

De artsen stonden ervan versteld hoe snel ik herstelde. Ik had ook weinig keuze. Een vriendin had Brent en Jack vijf weken in huis genomen, maar ik wilde heel graag weer zelf voor ze zorgen. Jack had gelukkig weinig meegekregen van de reanimatie, hij dacht dat ik was flauwgevallen. Maar Brent had dondersgoed door dat ik heel erg ziek was. Hij wilde de rol van man in huis op zich nemen: ontbijt maken of helpen met stofzuigen. Daar heb ik een stokje voor gestoken, kinderen moeten gewoon kind kunnen zijn.

 

Inmiddels weet ik dat ik drager ben van een zeldzaam gen dat deze hartaandoening veroorzaakt. Mijn broer en zus hebben het niet, Brent en Jack hoeven pas na hun 18e te worden getest. Ik moet er niet aan denken dat zij het ook hebben, mijn gezondheid heeft zo al genoeg invloed op hun leven.

 

Ik heb nu een S-ICD, ik noem hem mijn bodyguard. Dat kastje brengt mijn hart weer op gang als het er opnieuw mee stopt. De artsen zeiden dat het nog wel tot mijn zestigste kon duren voor het weer zou gebeuren, misschien zelfs nooit meer. Toch ging het eind mei alweer mis – bijna op de kop af een jaar later.

 

Gelukkig was dit keer niet Jack, maar mijn nieuwe vriend bij me. Ik had hoofdpijn, voelde me duizelig. Hij zag hoe ik wegzakte op de bank, hoe de S-ICD mijn lichaam liet schokken en hoe ik even later weer bijkwam. Het is een geruststelling dat ik nu weet dat mijn bodyguard me inderdaad kan redden, maar het maakt me ook bang. Ik weet zeker dat het weer gaat gebeuren, maar wanneer?

 

Positief

Door het zuurstofgebrek tijdens mijn eerste hartstilstand heb ik helaas blijvende schade opgelopen. Ik ben snel vermoeid, gevoelig voor prikkels en kan niet meer goed multitasken, daardoor moet ik helaas het kappersvak vaarwel zeggen. Lastig, want ik doe dit al 20 jaar! Maar thuis zitten is ook niks voor mij, ik wil graag mijn eigen boontjes doppen. Met een re-integratiecoach ben ik op zoek naar een passende baan en tot die tijd werk ik halve dagen. Dan ben ik aan het eind van de middag net voldoende uitgerust om de jongens van school te halen. Hoewel het soms zwaar is om alleen te zorgen voor twee kinderen – één met ADHD, de ander slechtziend – blijf ik positief. Ik realiseer me hoeveel geluk ik heb gehad, het had ook heel anders kunnen aflopen. Ik geniet enorm van mijn kinderen en ben supergelukkig met mijn nieuwe liefde, die me als geen ander begrijpt, steunt en waardeert. Zonder hem was ik denk ik nooit zo ver gekomen.’

 

Zweven, drijven, zweten, kruipen

Geschreven door

 

Dit zijn dé sporttrends van 2017

 

Vergeet hardlopen, fietsen en voetballen en sla de zumba-les in de sportschool voor het gemak ook maar over. Wie fit wil worden gaat dit jaar zweven in hangmatten, skaten met nordic walkingstokken of kruipen over de vloer!

 

Boksen

Boksen is natuurlijk een eeuwenoude sport, maar nu populairder dan ooit! En lang niet alleen onder krachtpatsers: boksen is anno 2017 een sport voor iedereen. Met name vrouwen stappen steeds vaker de ring in, en dat komt onder andere door de imagoverandering van de sport. Het draait niet meer zozeer om vechten, maar om zelfbeheersing, zelfvertrouwen, coördinatie en stressvermindering. Daarnaast traint u met boksen het hele lichaam, Doutzen Kroes zweert erbij. Als dat geen bewijs is dat het werkt…

 

Functionele fitness

Functionele training is fitnessen zonder de standaard sportschoolapparaten. Bij de oefeningen worden hele andere hulpstukken gebruikt, zoals gewichten, touw, een TRX-band of een ViPR (kunststof buis). De naam zegt het al: deze training is functioneel en dus bedoeld om het dagelijks leven te vergemakkelijken. Een huisschilder gebruikt immers hele andere spieren dan een vrachtwagenchauffeur of iemand die op kantoor zit. Idealiter stelt de sportschoolmedewerker dus een programma voor u samen dat ingespeeld is op uw dagelijkse bewegingen.

 

Kruipen

Kruipen is al lang niet meer alleen voorbehouden aan baby’s. In Amerika en Engeland is deze sporttrend al losgebarsten en grote kans dat Nederland snel volgt. U bouwt er spiermassa mee op, verbetert de rompstabiliteit en vergroot het uithoudingsvermogen. Bijkomend voordeel: het kost niks en het kan gewoon in uw eigen woonkamer. Zo simpel als het klinkt is het natuurlijk niet, er zijn verschillende kruiptechnieken. Kruip bijvoorbeeld eerst op handen en voeten, vervolgens met de knieën wat hoger van de vloer, dan achteruit. Nog geen beeld? Zoek dan op YouTube naar ‘crawling fitness’ om een idee te krijgen.

 

Float Fit

De laatste jaren worden High Intensity Interval Trainingen (HIIT) steeds populairder. Het idee is dat u in korte sessies intensief sport, waardoor u net zoveel calorieën verbrandt als tijdens een lange training. Een van de nieuwste rages op dit gebied is Float Fit: oefeningen op een drijvende mat in het zwembad. Lessen duren maximaal een half uur en zijn meestal behoorlijk pittig, al worden er ook rustigere yoga-varianten gegeven.

 

Sporten met een klokje

De technologie blijft zich in rap tempo ontwikkelen en dus komen er constant nieuwe ‘wearables’ op de markt. Deze gadgets, zoals sporthorloges, GPS-trackers en stappentellers, zijn populair onder hardlopers en wielrenners. Al heeft tegenwoordig vrijwel iedere sport zijn eigen wearable, van zwemmen tot golfen. Met de handige functies houden de sensoren alles bij, van de afgelegde afstand en het aantal verbrande calorieën tot uw hartslag. Sommige modellen hebben ingebouwde trainingsprogramma’s en spelen meteen een motiverend muziekje af.

 

Skiken

Deze nieuwe sport is overgewaaid uit Oostenrijk, waar langlaufers het in de zomer als trainingsmethode gebruiken. Eenvoudig uitgelegd is het een combinatie van skeeleren en Nordic Walking. De skikes – verkrijgbaar in steeds meer sportzaken – hebben luchtbandjes waarmee u zowel op verharde als onverharde wegen kunt rijden en de stokken dienen om u af te zetten. Leuk voor iedereen, van jong tot oud!

 

Doe-het-zelf

Dat dure sportschoolabonnement kunt u rustig opzeggen, in 2017 gaan namelijk steeds meer mensen terug naar de basis: trainen met het eigen lichaamsgewicht. Want welke groepsles u ook volgt, de bekende push-ups, squads, lunches en burpees komen altijd terug. En dat kunt u natuurlijk prima zelf thuis op een matje doen. Wissel de grondoefeningen af met traplopen, rennen, bukken en tillen, of doe alsof.

 

Hot Pilates

Na bikram yoga (yoga onder hoge temperaturen) is er nu ook hot pilates. Bij deze sport wordt de ruimte verwarmd tot ongeveer 35 á 40 graden. Pilates is gericht op flexibiliteit, balans en houding, maar de hete variant heeft nog veel meer voordelen, zoals spierversterking en pijnbestrijding. Door de hoge temperaturen verbrandt u ook nog eens razendsnel calorieën, tot wel 700 per les!

 

Aerial Yoga

Yoga is er in tientallen varianten, maar de nieuwste trend op dit gebied is… yoga in de lucht! Bij aerial yoga, ook wel swing yoga of hangmatyoga genoemd, hangt u in een speciale zijden hangmat in de lucht. Dat klinkt relaxed, en dat is het ook. De oefeningen in de lucht worden namelijk afgewisseld met korte dutjes. Door de bijzondere houdingen versterkt u dus al slapende het lichaam, met name de rug en buik komen goed aan bod.

 

Sportapps

Wist u dat 7 minuten sporten per dag al voldoende is om in vorm te komen? Speciaal voor mensen met weinig tijd (of zelfdiscipline) is er de 7 min workout app, die u makkelijk in de reclame tussen twee televisieprogramma’s kunt volgen. En zo is er voor iedereen wel een app die perfect aansluit bij zijn of haar sportdoel. Een buikje wegwerken? Download dan Dagelijkse Buiktraining. Liever strakke billen? Daarvoor is de Runtastic Butt Trainer.  En sterke armen krijgt u met 365days push up. De smartphone is uw gratis personal trainer.

 

Youp van ’t Hek over gedoe met zijn rikketik

Geschreven door

 

De show denderde maar door. Youp van ’t Hek leek onvermoeibaar tot hij najaar 2015 neerplofte op het podium. Na eindeloos puzzeldokteren en een openhartoperatie oogt zijn jaarlijkse bundel NRC-columns anders. Het heet Hart en in een extra hoofdstuk verhaalt de cabaretier over de periode vóór en na zes bypasses. Vol humor en zelfspot, helemaal op zijn Youps. Hartbrug-Magazine geeft een voorproefje.

 

Nederland, Amsterdam, 2011
Youp van ’t Hek, cabaretier, auteur
Foto Bob Bronshoff

 

Als toeschouwer weet je zelden wat zich in het hart en het hoofd van de acteurs op het theaterpodium afspeelt. Dat hoeft ook niet, het is privé. Het wordt anders als zo’n theatermens plots in volle actie in elkaar zakt én er daarna openlijk over vertelt. Zoals Youp van ’t Hek (1954) in zijn nieuwste columnbundel Hart. Al lange tijd had hij zich belabberd en bekaf gevoeld. Alleen wist niemand wat er aan de hand was. ‘Liters bloed zijn er in de loop van anderhalf jaar bij me afgetapt. Allemaal in kleine buisjes. En altijd vonden ze wel iets.

 

Kaliumtekort, bloedarmoede, iets met te veel of te weinig magnesium of weet ik veel wat. Pilletje zus, poedertje zo en ik moest voor het kalium veel bananen eten. Ook moest ik mijn bloeddruk in de gaten houden en regelmatig de suiker controleren. Niet de suiker in de koffie. Ik werd een fulltime bejaarde.’

 

Kreuncabaret

Ondertussen ging Youps theaterwerk door, maar vraag niet hoe. ‘Licht heette de voorstelling en dat moest-ie vooral ook zijn. Er moest gelachen worden. Hard gelachen. Daarvoor heeft God mij namelijk op de wereld gezet. In de kleedkamer zat een droeve, vermoeide clown, die zich telkens het podium op moest hijsen.’

 

Tijdens een try-out op 16 oktober in Houten ging het uiteindelijk mis. Na een ‘idiote pijn in de rug’ besloot Youp niet weg te lopen, maar door de benen te zakken. Uiteindelijk lag hij badend in het zweet nog zijn mopjes te tappen. Na een halfuur trok de pijn weg en krabbelde hij weer op. Wat dacht het publiek toen? Dat vroeg Youp zich later af. ‘Dat ik een nieuwe theatervorm uitprobeerde? Kreuncabaret?’

 

In het ziekenhuis werd niets gevonden. Mogelijk was het een niersteenaanvalletje geweest? ‘Zweefvriendinnen begonnen te oreren dat het waarschijnlijk psychosomatisch was. Tussen de oren. Ik had gewoon een burn-out. Te hard gewerkt! Maar ik werk niet en heb nog nooit gewerkt. Ik speel.’ Dus speelde Youp door. ‘Niet zonder succes. Na afloop kreeg ik complimenten dat de show zo vrolijk was. Je kon wel zien dat ik lekker in mijn vel zat.’

 

Aardige puzzeldokter

Youps lijf was het er niet mee eens. Weer nare incidenten in de theaters van Papendrecht en Middelburg. Bang was Youp niet. Toch besloot hij zijn tournee te stoppen. Zijn voorstelling Licht werd te zwaar. Het was de hel. De artsen vonden geen oorzaak, maar hij wilde eerst weten wat er aan de hand was. Opvallend genoeg zijn die dokters toch bijna de enigen die de kritische Youp in zijn boek spaart: ‘Elke keer als ik in het ziekenhuis kwam, waren de klachten verdwenen. En dan is het moeilijk zoeken.’ Niettemin vroeg hij een second opinion aan. De aardige puzzeldokter lichtte zijn familie vol hartpatiënten door: ‘Ja, het is een mooi zootje, die Van ’t Hekjes.’ Ook die arts vond niets. Omdat hij zich ondertussen nog slechter voelde dan voorheen, stuurde ze hem wel naar het ziekenhuis. Hij werd gekatheteriseerd. Het was volledig mis. Net voor kerst 2015 was hij zes bypasses rijker.

 

Olympia in Parijs

Oudejaarsdag mocht Youp weer naar huis: ‘Ik keek naar mijn harde kern, mijn familie, de enige club waar ik echt voor leef. Er werd gelachen. Veel en hard. Alles kwam goed.’

 

Langzaam krabbelde Youp op. Hij ging naar Manchester United-Arsenal met zijn zoon. Wat later stond hij even bij Guus Meeuwis op het podium van L’Olympia in Parijs. Hij schreef opnieuw columns. April 2016 pakte hij zijn eigen theaterwerk weer op. Leven zoals hij voor de operatie deed, kan echter niet meer. ‘Het lijf protesteert wat eerder.’ Daarom is ook de openingsregel van zijn voorstelling Licht veranderd. Youp vraagt nu elke avond voor de zekerheid: ‘Is er een dokter in de zaal?’

 

Varkenshartkleppen

Heeft deze medische malaise Youp een andere kijk op het leven gegeven? Nee, is simpelweg Youps antwoord. ‘Mij heeft het niet veranderd, maar dat ligt aan mij. Ik was een jaar of acht toen mijn oma overleed en sinds die dag ben ik al bezig met de dood. De dood is de enige reden waarom ik het leven zo feestelijk benader.’

Wie Youps NRC-columns van vóór en na de openhartoperatie nu naleest, beziet ze door zijn ontboezeming wél met andere ogen dan voorheen. Die snapt beter waarom hij zijn medische dossiers door de papierversnipperaar wilde halen. Of zich met zijn dochter afvraagt of de ziekenhuizen varkenshartkleppen voor transplantaties bij Unox in Oss inslaan. Youp bleef verder Youp. Hij gaat onverminderd voor licht.

 

Citaten uit: Youp van ’t Hek, Hart, Amsterdam: De Bezige Bij. ISBN 978-94-004-0642-1.

 

Wie pinda’s voert, trekt aapjes aan

Geschreven door

 

De zorg is doodziek. Dat is niet alleen een constatering van vaatchirurg Cees Wittens, maar ook de titel van zijn onlangs verschenen boek. Computersystemen van ziekenhuizen zijn niet op elkaar afgestemd, zodat dokters niet snel genoeg weten wat een patiënt mankeert. Medici worden aangespoord om vooral zoveel mogelijk productie te leveren om de afgesproken zorgplafonds voor ziekenhuizen te halen, ook al is dat niet altijd nodig. En dat zijn zomaar twee voorbeelden die het topje van de ijsberg weergeven.

 

In de jaren ’70 van de vorige eeuw werd een arts in het ziekenhuis ondersteund door personeel in drie voltijdbanen. Nu wordt een arts ondersteund door medewerkers in maar liefst 33 voltijdbanen. ‘Minstens de helft van hen heeft geen idee wat de dokter doet’, weet Wittens. ‘Men speelt elkaar werk toe, maakt regeltjes, en vervolgens worden regeltjes gemaakt om regeltjes te controleren. Een soort zelfrijzend bakmeel, kortom!’

 

En intussen moet de patiënt steeds dieper in de vaak smalle beurs tasten om al die kosten via zijn verzekering te kunnen ophoesten. Het huidige systeem zit vol controlemechanismen die de zorg op de werkvloer eerder hinderen dan bevorderen. Niet in het voordeel van ons, patiënten, kortom. Om maar een voorbeeld te noemen: is de specialist die ons behandelt, wel goed? ‘Van de huidige 24.000 medisch specialisten zijn er in 2016 nog geen 20 uit hun vak gezet omdat ze het te slecht deden’, vertelt Wittens. ‘terwijl er statistisch gezien minimaal 5% ver onder de maat presteert, zijnde 1200 specialisten’. In plaats daarvan laten we ze gewoon doorwerken!’

‘Als je niet functioneert als specialist, moet je een ander vak kiezen. Daar hoor je geen patiënten aan op te offeren. De huidige tuchtraad is te slap, die geeft een slecht functionerende arts hooguit een standje. Foei, niet meer doen, hoor!’

 

Voor Wittens zou de hele sector grondig op de schop moeten. In zijn boek werkt hij de plannen daartoe uit. Er zouden minder ziekenhuizen moeten komen. Bovendien zouden we af moeten van de huidige mentaliteit in ziekenhuizen, werken van 8 tot 4. Daarbuiten worden alleen spoedgevallen behandeld.  Dat is niet van deze tijd, ook buiten die tijden zijn patiënten ziek en moeten dringend geholpen worden. Kortom: ploegendiensten in de ziekenhuizen waar complexe patiënten behandeld worden, 24 uur per dag en zeven dagen per week, vindt Wittens.

 

‘We hebben nu kostbare gebouwen met kostbare apparatuur die maar 6-8 uur per dag gebruikt wordt, en op vrijdagmiddag om 15 uur op slot gaan’, weet Wittens. ‘Te gek voor woorden, heel inefficiënt!’

 

Er moeten nieuwe ziekenhuizen gebouwd worden, vindt hij. Dat wil zeggen twintig 24-uurs-centra, per miljoen inwoners één ziekenhuis. Die nieuwe hospitalen moeten identiek zijn aan elkaar, dat scheelt enorm in de architect-, bouw- en onderhoudskosten. In alle ziekenhuizen wordt volgens de jaarlijks geactualiseerde richtlijnen gewerkt. De nieuwe specialistische 24-uurs-centra moeten op plaatsen gebouwd worden die goed bereikbaar zijn, en niet ergens midden in de stad, zoals bijvoorbeeld in Rotterdam. ‘Onbereikbaar’, zegt Wittens. Rond ieder 24 uurs-centrum kunnen vervolgens bijvoorbeeld 3 dagbehandelcentra, voor de minder complexe zorg, worden ingericht en zo nodig enkele zorghotels voor de nodige nazorg.

 

Ook moeten de computersystemen aan elkaar gewaagd zijn, en niet zoals nu syntax error roepen, zodra ze met elkaar in aanraking komen. Met als gevolg dat een behandelaar niet beschikt over de complete ziektegeschiedenis en vaak onderzoeken herhaalt die elders al gedaan zijn. Ook moet de kwaliteit van de geleverde zorg continue realtime gemeten worden om daarmee de specialist, afdeling of ziekenhuis te kunnen vergelijken met het landelijk gemiddelde.

 

Daarnaast moet de zorg af van het systeem waarin specialisten per behandeling betaald worden. Hoe meer behandelingen, hoe vetter de bankrekening van de specialist en het ziekenhuis. ‘Wie pinda’s voert, trekt aapjes aan’, vindt Wittens. ‘Het gaat niet om de kwantiteit, het moet gaan om de kwaliteit’, zegt hij. Nu draait immers veel om geld, in plaats daarvan moet het om de patiënt gaan. Veel behandelingen zijn immers niet altijd nodig, weet Wittens. Vaak kan een andere oplossing volstaan, bijvoorbeeld niets doen! Om deze productie prikkel weg te nemen, pleit Wittens ervoor de specialisten in loondienst te nemen. Door continue de kwaliteit van de geleverde zorg te monitoren kunnen specialisten, afdelingen of ziekenhuizen die onder de maat presteren ook worden geïdentificeerd en aangesproken op het falen. Als dan bijvoorbeeld na een jaar de kwaliteit onder de maat blijft dan mag men die zorg niet meer leveren. Zo vallen de zwakke broeders geleidelijk buiten boord, is de redenering van Wittens. Wie goede kwaliteit levert, zou in dit systeem een bonus kunnen krijgen. Dat meten gebeurt nu helemaal niet. Je weet als patiënt dus niet of de specialist, die tegenover je in de spreekkamer zit of je opereert, wel goed is. Een slechte zaak, vindt ook Hartpatiënten Nederland!

 

Daarom moet er veel veranderen in de optiek van Wittens. Ook een meer getrapte  opleiding kan de vele functies voor artsen beter faciliteren en daarmee de artsen beter motiveren.

 

Of Wittens niet op vele tenen springt? Nee, denkt hij zelf. Velen zien de noodzaak voor verandering, maar zijn bang om te veranderen omdat de gevolgen vaak niet te overzien zijn. ‘Ik heb daarom 2050 als richtjaar voorgesteld. Dan zijn de huidige betrokkenen al weg, hebben er dus geen belang bij zich in te graven in schuttersputjes om veranderingen te voorkomen.’

 

Een zeer lezenswaardig boek, kortom, een aanrader! (te bestellen via:  www.dezorgisdoodziek.nl)

 

Wie goede kwaliteit levert, krijgt een bonus