St. Antonius opent eerste Pacemaker Controlestraat in Nederland

Geschreven door

Hoe het St. Antonius Hartcentrum de zorg toegankelijk houdt in tijden van corona.

Op maandag 16 november is bij het St. Antonius Ziekenhuis, locatie Nieuwegein, de eerste Pacemaker Controlestraat in Nederland geopend. Patiënten kunnen op afspraak bij het ziekenhuis vanuit de auto hun pacemaker laten uitlezen. “In tijden van corona is deze vorm van zorg een uitkomst. In de eerste plaats voor de patiënt, voor wie de zorg op een veilige en snelle manier door kan gaan. En ook voor het ziekenhuis, omdat minder mensen het gebouw binnengaan,” zegt Prof. dr. Lucas Boersma, cardioloog van het St. Antonius Hartcentrum die vandaag de controlestraat officieel opende.

Drive through

De controlestraat bevindt zich naast het ziekenhuis. Patiënten die hiervoor in aanmerking komen, zijn per brief benaderd voor een afspraak met informatie en instructies. Zij komen met de auto en rijden door de controlestraat. Daar worden ze verwelkomd door een medewerker die de pacemaker (via het autoraam) uitleest. De gegevens worden verzonden naar de cardiomeettechnicus in het ziekenhuis, die het beoordeelt en de uitslag binnen 15 minuten doorgeeft. Bij geen bijzonderheden kan de patiënt direct doorrijden naar huis. Als nader onderzoek nodig blijkt, kan de patiënt alsnog terecht op de poli in het ziekenhuis.

Hartzorg toegankelijk houden

De pacemaker controlestraat is een initiatief van het St. Antonius Hartcentrum in samenwerking met medisch technologiebedrijf Medtronic (leverancier van de pacemakers). Cardioloog Lucas Boersma is trots dat het St. Antonius het eerste ziekenhuis in Nederland is dat de zorg voor devicepatiënten op deze manier organiseert: “Tijdens de eerste coronagolf kwam de reguliere zorg onder grote druk te staan. Voor hartpatiënten kan het uitstellen van zorg grote gevolgen hebben. Deze controlestraat is één van de creatieve oplossingen die we inzetten om de zorg toegankelijk te houden in tijden van corona.” Het ziekenhuis heeft voor de komende twee weken een kleine driehonderd hartpatiënten uitgenodigd voor een controle in de controlestraat. Bij succes wordt gekeken voor welke andere patiëntgroepen deze manier van uitlezen uitkomst biedt, zoals bijvoorbeeld patiënten die een ICD dragen.

Nieuwe vormen van zorg

De controlestraat is behalve een coronavriendelijke oplossing, ook één van de innovatieve manieren van het St. Antonius om nieuwe vormen van zorg te ontwikkelen. Om te voorkomen dat patiënten onnodig (lang) in het ziekenhuis zijn maakt zorg IN het ziekenhuis steeds vaker plaats voor zorg aan huis of zorg via e-health oplossingen zoals video-afspraken of thuismonitoring. Dit soort innovatieve oplossingen komen door corona in een stroomversnelling en zullen de zorg blijvend veranderen.

Bron: Antonius Ziekenhuis

Belangrijke oorzaak hoge bloeddruk ontdekt

Geschreven door

Een internationaal team van wetenschappers heeft een van de oorzaken van primaire hypertensie of hoge bloeddruk ontdekt. Bovendien ontdekte het team, onder leiding van onderzoekers van de Universiteit Maastricht/Maastricht UMC+, dat deze oorzaak behandeld kan worden met reeds geregistreerde geneesmiddelen die nu voor andere aandoeningen worden gebruikt. Voor hoge bloeddruk was tot nu toe slechts symptoombestrijding mogelijk, omdat het mechanisme dat primaire hypertensie (95 procent van alle gevallen) veroorzaakt, onbekend is. De resultaten zijn bekend gemaakt in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS Biology.

Hypertensie

Hoge bloeddruk verhoogt het risico op een hartinfarct, beroerte of hartfalen. Daarmee is hypertensie een van de belangrijkste oorzaken van sterfte of blijvend letsel in de wereld. Maar in 95 procent van alle gevallen is het moleculaire mechanisme dat hypertensie veroorzaakt niet bekend. Als gevolg hiervan worden patiënten vaak behandeld met medicijnen die de bloedvaten wijder openzetten en zo alleen de symptomen van hoge bloeddruk bestrijden, maar de oorzaak onbehandeld laten. De meeste patiënten blijven daarom kampen met de langetermijngevolgen van hypertensie, zoals hartaanvallen of beroertes. Daarentegen kan de oorzaak van hoge bloeddruk die de Maastrichtse wetenschappers nu hebben gevonden, behandeld worden met bestaande en al geregistreerde geneesmiddelen. “Met steun van de European Society of Hypertension hebben we een geweldig team van klinische onderzoekers samengesteld. Op dit moment wachten we op de definitieve goedkeuring van de financiering om de internationale HYPERNET-studie uit te voeren, waarmee we de doeltreffendheid van onze behandeling willen testen”, aldus prof. dr. Harald Schmidt, hoogleraar Farmacologie aan de Universiteit Maastricht.

Zuurstofradicalen

Wetenschappers vermoedden al langer dat hypertensie het gevolg is van zuurstofradicalen in de wanden van bloedvaten, die de beschermende, maar zeer gevoelige zogenaamde cGMP-signaalroute verstoren. Normaal gesproken helpt deze signaalroute om vernauwing van de slagaders en trombosevorming te voorkomen. Het onderzoeksteam gebruikte big data om het Nox5-eiwit te identificeren als de belangrijkste bron van deze zuurstofradicalen. Bij een groep patiënten met hoge bloeddruk ontdekten de onderzoekers inderdaad hogere niveaus van Nox5. Dit eiwit is specifiek voor mensen en wordt niet aangetroffen bij proefdieren zoals muizen of ratten. Maar toen de wetenschappers muizen genetisch zo manipuleerden dat ze wél het menselijke Nox5-eiwit konden bevatten, ontwikkelden deze dieren bij veroudering ook ernstige hypertensie en een verminderde bloedvatfunctie. Dat gebeurde omdat het eiwit bij de muizen eveneens de cGMP-signalering verstoorde. De interactie van het Nox5-eiwit en de cGMP-signaleringsroute is daarmee dus het eerste oorzakelijke mechanisme van primaire hypertensie dat bij mensen is geïdentificeerd. “Het is fascinerend om te zien hoe de systeemgeneeskunde de oorsprong kan ontrafelen van ziekten die we voorheen alleen konden karakteriseren op basis van symptomen, zoals primaire hypertensie”, zegt prof. dr. Martin Paul, voorzitter van de Universiteit Maastricht en gekend expert op het gebied van hypertensie. “Ik ben ook blij dat deze publicatie een prachtig voorbeeld is van team science, waarin gerenommeerde wetenschappers van over de hele wereld samenkomen onder leiding van professor Schmidt en zijn Maastrichtse onderzoeksgroep.”

Bron: Universiteit Maastricht

Gezonde leefstijl wapen tegen corona?

Geschreven door

Mensen die roken of kampen met overgewicht hebben een grotere kans op een slechter beloop van COVID-19. Dit blijkt uit een wetenschappelijke publicatie van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), Erasmus MC en het Amsterdam UMC. Volgens de betrokken wetenschappers is er daarom meer aandacht nodig voor leefstijl bij het bestrijden van de pandemie. Dit schreven zij eerder samen met ruim 70 artsen, wetenschappers en bestuurders in een oproep aan minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), die daarna tijdens de COVID-persconferentie van 17 november het belang van een gezonde leefstijl benadrukte.

In Nederland heeft ruim de helft van de volwassenen overgewicht, en heeft 15% zelfs ernstig overgewicht (obesitas). Sinds de uitbraak van de COVID-pandemie blijkt dat verreweg de meerderheid van de COVID-patiënten die zijn opgenomen op de afdelingen van ziekenhuizen en de Intensive Care, last heeft van overgewicht of obesitas.

Een ongezonde leefstijl is lang niet altijd de oorzaak van obesitas. Er zijn tal van andere oorzaken die meespelen, zoals sociale en medische factoren. Het is belangrijk om mensen met overgewicht niet te veroordelen.

Ernstiger beloop COVID-19

Overgewicht leidt via diverse wegen tot een ernstiger beloop van COVID-19. Onder meer via bijkomende aandoeningen, zoals meer diabetes, hart-, nier- en longziekten, en vaker trombose. Het ernstiger beloop van de ziekte komt met name door een chronisch minder goed functionerend immuunsysteem. Hierdoor krijgt het SARS-CoV-2 virus zeer waarschijnlijk extra kans om zich te vermenigvuldigen. Bij mensen met obesitas kan dit een forse mate van ontsteking en vaak ook trombose veroorzaken. . Daarnaast kan in het algemeen een verminderde functie van het immuunsysteem zorgen voor een minder effectieve vaccinatie, zoals ook van een griepprik bekend is dat deze minder effectief is bij mensen met obesitas. Of dit bij een toekomstig SARS-CoV-2 vaccin ook het geval is, is nog onduidelijk.

Het immuunsysteem versterken

Een verstoord immuunsysteem is gelukkig op korte termijn te beïnvloeden. Bij mensen met obesitas die door een leefstijlinterventie slechts een paar procent in gewicht (vetmassa) kwijtraken, gaat het immuunsysteem op meerdere fronten al beter werken. “De informatie van de overheid ging tot nu toe vooral over maatregelen om COVID besmetting te voorkomen, en die maatregelen zijn terecht. Het is echter belangrijk dat mensen zich realiseren dat ze zelf actief hun weerbaarheid tegen infecties zoals COVID en hun algehele gezondheid kunnen verbeteren”, vertelt prof. dr. Douwe Atsma, cardioloog in het LUMC. “Een gezonde leefstijl in het algemeen (gezonde voeding, voldoende beweging, slaap en ontspanning, stoppen met roken en alcohol matigen) zal het immuunsysteem versterken. Dit is reeds bekend door tal van wetenschappelijke onderzoeken en geldt óók voor mensen met een normaal gewicht. Deze positieve boodschap kan nog meer uitgedragen worden.”

Leefstijl en corona

Om de aanbevelingen voor een betere leefstijl om te zetten naar de praktijk is de website ingericht. Deze website is een initiatief van Vereniging Arts en Leefstijl in samenwerking met Partnerschap Obesitas Nederland (PON) en Lifestyle4Health en opgezet om aandacht te vragen voor een publiekscampagne ‘gezonde leefstijl in relatie tot Covid-19’.

Bron: LUMC

Inspectie roept vervuilde metformine terug

Geschreven door

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft een aantal partijen metformine van de markt gehaald. De medicijnen bevatten volgens de inspectie te grote hoeveelheden van de schadelijke stof NDMA. De inspectie zegt dat alleen deze partijen van het diabetesmedicijn verontreinigd zijn. Buiten deze partijen voldoet metformine wel aan de normen.

Volgens de inspectie is er overigens geen risico voor patiënten die de verontreinigde metformine hebben gebruikt. Metformine werd de afgelopen drie maanden onderworpen aan een groot Europees onderzoek, waarbij alle fabrikanten hun medicijnen lieten testen op de aanwezigheid van NDMA. Zo’n test is sinds 1 november verplicht. Enkele partijen van drie merken bevatten te veel van deze stof. Het gaat om de merken Centrafarm, Consilient Health en TEVA.

Deze partijen worden teruggeroepen. Apothekers weten welke partijen worden teruggeroepen. Patiënten kunnen hun medicijn daar omruilen voor een gelijkwaardig geneesmiddel.

Kijkerstip: aandacht voor hoge bloeddruk bij Dokters van Morgen

Geschreven door

In een nieuw seizoen van Dokters van Morgen (NPO 1) komen bijzondere patiëntverhalen aan bod. De eerste aflevering, aanstaande woensdag, staat in het teken van bloeddruk.

In deze aflevering delen Durk en Janny hun verbluffende resultaten. Hoe wisten zij, na 20 jaar bloeddrukverlagers slikken, met een gezondere levensstijl binnen twee weken van deze medicatie af te komen? Ook vertelt de zwangere Anneloes haar verhaal. Als gevolg van een torenhoge bloeddruk kreeg zij tijdens haar eerste zwangerschap ernstige complicaties. Ze beviel noodgedwongen met 28 weken van haar zoontje. Nu ze zwanger is van haar tweede wordt ze nauwgezet gevolgd door het MUMC in Maastricht om herhaling te voorkomen.

Hoge bloeddruk: waarom kan dat schadelijk zijn, en wat kun je zelf doen? Woensdag 25 november om 21.35 uur bij AVROTROS op NPO 1.

Omdat wij denken dat deze uitzending interessant kan zijn voor u, brengen wij dit onder de aandacht.

Zo zet HPNL zich in:
Onlangs werd er bekend gemaakt dat er meer geld beschikbaar komt voor onderzoek naar hart- en vaatziekten bij vrouwen. HPNL is blij met deze aandacht voor het vrouwenhart. Jan van Overveld van de patiëntenorganisatie vertelt: ‘Het heeft jarenlang niet de aandacht gekregen die het verdiende. En het is helaas nog steeds zo dat behandelaars, artsen en specialisten diagnoses missen, omdat er te weinig bekend is. Wij besteden er regelmatig aandacht aan.

HPNL zet zich ook in voor de vergoeding van het geneesmiddel ‘ranolazine’. Van Overveld: ‘Dat is een middel voor hartafwijkingen waar specifiek vrouwen mee te maken hebben. Wij zien dat ranolazine een grote kans geeft op verbetering en wegblijven van de klachten’.

Donateurs kunnen bij ons terecht voor leefstijladviezen.

Wachttijden december 2020

Geschreven door

Ons maandelijks onderzoek naar de wachttijden voor dotterbehandelingen stemt ons positief. Natuurlijk speelt het coronavirus de ziekenhuizen behoorlijk parten en is de zorg, en daarmee ook dotterbehandelingen, minder goed planbaar. Een aantal centra durven op dit moment dan ook geen prognose te geven, maar anderen wel. Uit de informatie van de ziekenhuizen die een indicatie geven, blijken Nieuwegein (Antonius), Rotterdam (het Maasstad) en Amsterdam (VU) snel te kunnen behandelen: 2 weken of minder. Maar ook Eindhoven (Catharina), Zwolle (Isala), Leeuwarden (MCL). Arnhem (Rijnstate) en Utrecht (UMCU) zijn alleszins aanvaardbaar met een wachtlijst van minder dan 4 weken.

Ons onderzoek naar de  wachttijden voor openhartoperaties verlopen deze maand moeizamer. Een  aantal ‘wachtlijstafdelingen’ zijn slecht of zelfs niet bereikbaar. Van het aantal ziekenhuizen die bereikbaar zijn, zegt een groot aantal dat het op dit moment uitermate lastig is om iets te voorspellen. Puur vanwege het corona virus dat de ic-afdelingen parten speelt. In Amsterdam (OLVG) worden op dit moment zelfs uitsluitend spoedoperaties uitgevoerd. De wachtlijst in Nieuwegein (Antonius) en Leeuwarden op dit moment een week of drie bedragen, terwijl men in Maastricht (UMCM) tegen een wachtlijst van wel vijf maanden aanhikt.

We houden de vinger aan de pols. Onze welgemeende dank aan alle ziekenhuizen. Blijf gezond!

Gezond of ziek? De tomaat weet raad

Geschreven door

Lycopeen is een van de bekendste stoffen uit tomaat en er is al veel onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van deze voedingsstof. In het kader van het Topsectorproject De Waarde(n) van Groenten & Fruit heeft Hidde van Steenwijk, onderzoeker bij de Universiteit Maastricht, de gezondheidseffecten van lycopeen bestudeerd. Daarbij keek hij naar het effect van lycopeen op ontstekingswaarden, omdat zulke ontstekingswaarden een negatieve invloed lijken te hebben op de ontwikkeling van welvaartsziekten zoals diabetes type II.

Het verband tussen lycopeen en ontstekingen
Het onderzoek van van Steenwijk laat zien dat patiënten met hogere ontstekingswaarden (in diverse ziekten) ook lagere lycopeenconcentraties in het bloed hebben. Vermindering van circulerend lycopeen kan een van de eerste tekenen zijn van chronische ontsteking. Uit het onderzoek blijkt echter ook dat een verhoging van de lycopeenconcentratie (door bijvoorbeeld een aantal weken meer lycopeen te consumeren) deze ontstekingen niet direct vermindert.

Gezond eten is beter dan een supplement
De resultaten van dit onderzoek laten daarmee zien dat het zowel van belang is om al gezond te eten als je je gezond voelt, maar ook dat de combinatie van verschillende bioactieve stoffen van belang is voor de gezondheidseffecten van groenten en fruit. Omdat je met een product als tomaat meer dan alleen lycopeen binnenkrijgt, lijkt het daarom gezonder om in plaats van een supplement met lycopeen te slikken, je lycopeengehalte op peil te houden door tomaten te eten.

De gratis pneumokokkenprik; baat het niet dan schaadt het niet

Geschreven door

Baat het niet dan schaadt het niet. Dat is het antwoord dat we geven aan de vele mensen die ons bellen over de gratis pneumokokkenprik. Iedereen die geboren is tussen 1-1-1941 en 31-12-1947 heeft hiervoor een uitnodiging van de huisarts gekregen.

We vroegen huisarts Hans van Der Linde om zijn visie en advies. Van der Linde laat ons weten dat er best twijfels zijn over nut en noodzaak van pneumokokkenvaccinatie, maar dat vanwege het stimuleren van het immuunsysteem het vaccin mogelijk wel iets helpt om een Corona-infectie ongeschonden door te komen.

Inentingen activeren het immuunsysteem en leiden tot minder kans op fatale afloop van een Covid-19 infectie als het immuunsysteem in de tweede fase van de ziekte op hol slaat. Dat geldt dus ook voor influenzavaccinaties, aldus Van der Linde.

Zoenen
En hij voegt hieraan toe: “We krijgen dit jaar net als in Australië en Nieuw Zeeland vrijwel geen griep, omdat voor de transmissie van het influenza-virus meer nodig is dan mensen die afstand houden. Daarvoor heb je Franse toestanden nodig, waar je ‘s-morgens je 20 vrouwelijke collega’s zoent en ‘s-avonds weer.”

“Niemand hoeft zich daarom dit jaar te laten vaccineren tegen influenza, maar het zal tot op zekere mate de mensen beschermen die ernstige Covid-19 krijgen. Dat is getalsmatig ook nog geen reden om je te laten vaccineren want het gaat om geringe bescherming voor een te verwaarlozen aantal doden als je niet tot een risicogroep behoort. “

Meldpunt bangmakerij

Geschreven door

Steeds vaker bereiken ons berichten dat mensen moeite zouden hebben als ze hun medicatie willen bespreken met hun hun arts. En dat ze zelfs ‘bang’ gemaakt zouden worden. Althans dat gevoel zouden ze krijgen, als ze kritische vragen stellen over de voorgeschreven medicijnen en bijwerkingen. Wij onderzoeken of patiënten dit op grote schaal zo ervaren.

Laat het ons weten als u dit herkent. Mail naar meldpunt@hartpatienten.nl

 

Cholesterol is geen boeman, maar een helende stof

Geschreven door

De huidige visie op hart- en vaatziekten klopt niet en moet worden herzien. Dat blijkt uit onafhankelijk journalistiek onderzoek dat Daan de Wit presenteert in zijn boek De cholesterolmythe.

Het boek is gebaseerd op gesprekken met artsen en wetenschappers, het spitten in talloze onderzoeken naar cholesterol en zelfs onderzoek naar onderzoek. De cholesterolmythe presenteert een radicaal andere visie op het ontstaan, voorkomen en zelfs deels omkeren van hart- en vaatziekten.

De lichaamseigen stof cholesterol is niet de boeman waarvoor die nu vaak wordt uitgemaakt, maar heeft juist een positieve, helende invloed, argumenteert het boek. Wat de vraag oproept wat er dan precies aan de hand met de 2,1 miljoen gebruikers van cholesterolverlagende medicijnen. Het antwoord op die vraag en wat zij kunnen doen om hun ziektebeeld positief te beïnvloeden, maakt De Wit (50) op heldere wijze duidelijk in De cholesterolmythe.

Meerdere deskundigen waarschuwen in het boek tegen cholesterolverlagende medicijnen, omdat deze het probleem dat ze moeten verhelpen onvoldoende aanpakken: jaarlijks sterven er wereldwijd bijna 18 miljoen mensen aan hart- en vaatziekten – dat is meer mensen dan er in Nederland wonen. Sterker, stellen de geciteerde experts, vaak hebben statines een negatieve invloed op de gezondheid, in plaats van die te bevorderen. Het zijn controversiële visies waarvoor in het boek even interessante als relevante argumenten worden aangedragen.

Soms zijn de standpunten van de deskundigen die worden aangehaald tegenovergesteld aan wat we gewend zijn te horen. Bijvoorbeeld: hoe hoger je cholesterol, hoe groter je overlevingskansen. Of: wil je als oudere langer leven, zorg dan dat je cholesterol niet te laag is. De cholesterolmythe bevat opvallend veel bronnen en is gedegen onderbouwd.

Het boek is opgedeeld in drie delen:

  1. Opkomst en ondergang van de cholesterolmythe
  2. Moedwillige misleiding
  3. Wat je zelf kunt doen voor de gezondheid van je hart en vaten

Het boek toont aan dat de focus op cholesterol en cholesterolverlaging niet de juiste is. De aandacht zou volgens de geciteerde deskundigen moeten gaan naar het voorkomen van beschadigingen in de slagaders. Er zijn verschillende natuurlijke manieren om dit te doen, laat De Wit zien in het derde deel van het boek.

Moedwillige misleiding
Ondanks de beschikbare kennis over cholesterol en hart- en vaatziekten schrijven veel artsen regelmatig statines voor. Dit komt volgens De Wit omdat zij niet altijd goed op de hoogte zijn van de feiten. Die laten zien dat de huidige cholesteroltheorie gebaseerd is op gebrekkige en achterhaalde wetenschap. Waar nog bij komt dat onderzoek naar onderzoek, gepresenteerd in het boek, aantoont dat er sprake is van een cholesterolmythe die deels zelfs steunt op moedwillige misleiding.

De Wit spreekt van moedwillige misleiding waar het gaat om het erdoor jassen van statines. De cijfers waarmee geschermd wordt om statines door je strot te duwen, blijken voor een belangrijk deel gemanipuleerd.

Wat erger is, de industrie en veel artsen doen er nog een schepje bovenop. “The lower, the better” heet het tegenwoordig, waarmee bedoeld wordt dat het cholesterolniveau nóg lager moet. Daarvoor zijn peperdure en sterke cholesterolverlagers nodig (kassa dus voor de industrie). Die zijn in de meeste gevallen zinloos, schadelijk en duur, blijkt uit het boek. Statines dragen in sommige gevallen zelfs bij aan het ontwikkelen van diabetes, zodat je dubbel in de aap gelogeerd bent.

Het grootste medische schandaal
Opvallend is het citaat in het boek van een wetenschapper die onderzoek doet naar familiaire hypercholesterolomie: “Het gros van deze mensen met torenhoge cholesterolwaarden wordt hoogbejaard met schone bloedvaten. Dat bewijst dat een hoog cholesterolgehalte niet de gevaarlijke factor is, zoals producenten van cholesterolverlagers er al tientallen jaren inhameren.” Dat pushen van statines is “het grootste medische schandaal” in onze moderne geschiedenis, vindt deze wetenschapper. De cholesteroltheorie is een cholesterolmythe, gebaseerd op drijfzand, toont het boek aan. Een mythe waaraan de industrie vele miljarden verdient.

Het boek bevat een verhelderende vergelijking. De Wit: “Als er ergens brand is, staat de brandweer erbij. Als we de redenering van de industrie volgen zou je denken dat de brandweer de brand heeft veroorzaakt. Onwaar natuurlijk, de brandweer bestrijdt de vlammen. Precies zo is dat met cholesterol.”

Tegelijk is een overschot aan cholesterol niet de bedoeling. Hoe dit te voorkomen of te verhelpen wordt besproken in het boek aan de hand van praktische voorbeelden. Daaruit blijkt dat het mogelijk is om zonder medicatie en op basis van natuurlijke middelen concrete stappen te kunnen zetten ter preventie. En iemand die al ziek is kan het proces remmen en soms zelfs omkeren.

In het boek aangehaalde onderzoekers pleiten onder meer voor het slikken van vitamine C tegen aderverkalking, evenals vitamine K2 en de lichaamseigen stof Q10. Tekorten aan deze stoffen dragen namelijk vaak bij aan het verzwakken van de vaatwanden van de slagaders. Het derde deel van het boek is volledig gewijd aan de onderwerpen preventie en herstel.

Je kunt het boek bestellen via de betere boekhandel of bij bol.com, waar ook de inleiding van het boek te lezen is. Voor de prijs (€ 23,50) hoef je het niet te laten!

Daan de Wit (1969) is redacteur voor televisie, documentaire en tijdschrift en schreef vier onderzoeksjournalistieke boeken, waaronder Weet wat je eet, Dossier Mexicaanse griep en De cholesterolmythe. Epidemioloog Dick Bijl schreef de tekst op de omslag.